नाशिक रोड (प्रतिनिधी) -
सोनार समाजातील उपवर मुला मुलींच्या पालकांनी विवाहनिश्चिती करताना तसेच आपल्या उपवर मुला मुलींचे विवाह झाल्यानंतर काय काळजी घ्यावी, यासंदर्भात विवाहपूर्व समुपदेशन आणि विवाहोत्तर समुपदेशन यांचा लाभ घेतला पाहिजे, जेणेकरून आपल्या समाजातील घटस्फोट प्रमाण कमी होऊ शकते, असे आवाहन *सकल भारतीय सोनार समाज संघटन* चे संस्थापक मिलिंदकुमार सोनार यांनी केले आहे.
ते पुढे म्हणतात की, उपवर मुलाचे पालक आणि उपवर मुलीचे पालक यांनी आपल्या मुला मुलीची पसंती झाल्यानंतर विवाह निश्चिती करतेवेळी स्थानिक नोंदणीकृत सोनार समाज संस्थेच्या पदाधिकाऱ्यांना देखील बोलविले पाहिजे. संबंधित पदाधिकाऱ्यांनीदेखील दोन्ही पालक आणि संबंधित उपवर मुलगा, उपवर मुलगी यांना कुटुंबसंस्था टिकविण्यासाठी, विवाह का महत्त्वपूर्ण आहे, याची माहिती देऊन हा विवाह निश्चित करणार, हे नक्की आहे काय? तसे असेल तर *आम्ही कोणत्याही परिस्थितीत घटस्फोट घेणार नाहीत की परस्परांपासून विभक्त होणार नाहीत. दोन्हीकडचे नातेसंबंध वृद्धिंगत करू*, असे प्रतिज्ञापत्र लिहून घेतले पाहिजे. हे प्रतिज्ञापत्र आम्ही स्वेच्छेने देत आहोत, असेही त्या प्रतिज्ञापत्रात स्पष्ट नमूद केले पाहिजे.
त्यानंतर विवाहसोहळा पार पडताच दुसरे दिवशी लग्नपत्रिका आणि सदर प्रतिज्ञापत्राची सत्यप्रत नजीकचे विवाहनोंदणी कार्यालयात जाऊन विवाह प्रमाणपत्र (मॅरेज सर्टिफिकेट) साठी अर्ज देताना सोबत जोडले पाहिजे, असेही मिलिंदकुमार सोनार यांनी कळविले आहे.
संतती असलेली विवाहिता विभक्त होऊ पाहत असेल, तर त्यामागील कारणमीमांसा सुजाण नातेवाईकांनी जाणून घेतली पाहिजे. त्यातील बहुतांश कारणे क्षुल्लक असतील किंवा पती पत्नी दोघांचेही समुपदेशन केल्याने, तिचे तसेच तिच्या पतीचे समाधान होत असेल, तर विभक्त होण्याचे प्रमाण कमी होऊ शकते. शक्यतो विवाहनिश्चिती करण्यापूर्वी, म्हणजेच उपवर मुला मुलीची पसंती झाल्यानंतर दोघांचेही विवाहपूर्व समुपदेशन करणे आवश्यक आहे. त्यात संसारात उद्भवणाऱ्या संभाव्य कुरबुरी आणि त्यांची कारणे, कुटुंबातील ज्येष्ठ सदस्यांना विश्वासात घेऊन नवविवाहितेने आपल्यातील काही कमतरता असेल, तर पतीच्या समक्ष *मला आई आणि वडिलांच्या मायेने समजावून सांगावे, म्हणजे मला आपल्या घरात समरस होताना अडचणी येणार नाहीत* असे सांगितले, तर निश्चितच नवदाम्पाच्याचा संसार *सुखेनैव* होऊ शकतो, असा विश्वासदेखील मिलिंद कुमार सोनार यांमी व्यक्त केला आहे.
असे असले, तरी विदर्भात सासरची आणि माहेरची ज्येष्ठ आप्त मंडळी एकत्र येऊन विवाहनिश्चितीपूर्व आणि विवाहोत्तर काळात साकल्याने विचार करून नवविवाहित दांपत्यास समजावून सांगतात आणि त्यांचा संसार *सुखेनैव* होण्यासाठी काही कानमंत्रदेखील देतात.
म्हणूनच *विदर्भा* त घटस्फोट होण्याचे प्रमाण अन्य प्रांतांच्या तुलनेत *कमी* आहे. कारण त्यांना कुटुंबातील कलह समाजासमोर, समाजधुरिणांसमोर न आणता, कौटुंबिक पातळीवर सोडविला पाहिजे, याची जाणीव असते.
प्रांतनिहाय समाजमानसिकता आणि व्यक्तिनिहाय मानसिकता भिन्न असते.
असे असले, तरी कुटुंबातील सर्व सदस्यांनी आपल्या कुटुंबात तसेच नातेसंबंधात घटस्फोट होऊ नये, यासाठी समन्वय आणि सुवर्णमध्य साधून प्रयत्न केल्यास आपल्या समाजातील हा प्रश्न कायमचा सुटू शकतो, असा विश्वासदेखील *सकल भारतीय सोनार समाज संघटन* चे संस्थापक मिलिंदकुमार सोनार यांनी व्यक्त केला आहे.
आरंभिक टप्प्यात महाराष्ट्र, गुजरात आणि मध्य प्रदेशातील सर्वशाखीय सोनार समाजातील विवाहनिश्चितीविषयक समस्या आणि संभाव्य घटस्फोट प्रमाण शून्यावर आणण्यासाठी एक कृतिआराखडा तयार करण्यात आला आहे. सदर कृतिआराखड्यानुसार *नऊ* प्रकारच्या समित्या गठित करण्यात येत असून, सर्वसामान्य सोनार समाजघटकांकडून उत्तम प्रतिसाद लाभत असून, विविध समित्यांमध्ये निःस्वार्थ आणि निरपेक्ष भावनेने कार्य करण्यासाठी इच्छुकांची संख्या वाढत आहे.
मिलिंदकुमार सोनार यांनी तयार केलेल्या कृतिआराखड्यात नऊ प्रकारच्या समित्या असून, त्या पुढीलप्रमाणे आहेत. -
१. प्रथम विवाह वधु वर परिचय संकलन समिती
२. पुनर्विवाह वधु वर परिचय संकलन समिती
३. दिव्यांग वधु वर परिचय संकलन समिती
४. परिचय पत्र पडताळणी समिती
५. अनुरूप परिचय पत्र निवड समिती
६. विवाहपूर्व समुपदेशन समिती
७. विवाहोत्तर समुपदेशन समिती
८. वधु वर मेळावा आयोजन समिती
आणि
९. सामुदायिक विवाह सोहळा आयोजन समिती
वरीलपैकी पहिल्या पाच समित्यांमध्ये गावस्तरावर प्रत्येक शाखेतील १ समाजबांधव आणि १ भगिनी, शहरस्तरावर २ समाजबांधव आणि २ भगिनी, तर महानगरस्तरावर ७ समाजबांधव आणि ७ भगिनी *सदस्य* म्हणून निवडण्यात येत आहेत. प्रत्येक समितीसाठी स्वतंत्र सदस्य असतील.
निःस्वार्थ आणि निरपेक्ष भावनेने कार्य करू इच्छिणाऱ्या सर्व शाखीय सोनार समाज बांधव आणि भगिनी यांना पहिल्या पाच समित्यांमध्ये *सदस्य* म्हणून संधी दिली जाणार आहे. समिती क्र १ ते ५ मधील सदस्यांना कार्यपद्धतीचे प्रशिक्षण देण्यात येईल.
समिती क्र ६ आणि ७ च्या प्रत्येकी *४* उपसमित्या असतील. त्यातील पहिल्या उपसमितीमध्ये वैवाहिक सहजीवनाची ३५ ते ४० वर्षे पूर्ण केलेल्या तसेच त्यांच्या कुटुंबात किंवा नातेसंबंधात एकही घटस्फोट झालेला नाही किंवा घटस्फोटासाठी कौटुंबिक न्यायालयात दावा दाखल केलेला नाही, असा सर्वशाखीय ज्येष्ठ सोनार समाजबांधव आणि भगिनी यांना समाविष्ट करण्यात येणार आहे.
दुसऱ्या उपसमितीमध्ये *विशिष्ट वैद्यक विद्याशाखे* तील *पदवी / पदव्युत्तर* अभ्यासक्रम पूर्ण केलेल्या सोनार समाजबांधव आणि भगिनी यांना समाविष्ट करण्यात येईल.
तिसऱ्या उपसमितीमध्ये शहर आणि महानगर स्तरावर राहणाऱ्या, *मानसशास्त्रीय समुपदेशक* म्हणून कार्यरत असलेल्या तसेच *मानसशास्त्र* या विषयात पदव्युत्तर अभ्यासक्रम पूर्ण केलेल्या सर्वशाखीय सोनार समाजबांधव आणि भगिनी यांना समाविष्ट करण्यात येईल.
समिती क्र ६ मधील चौथ्या उपसमितीमध्ये *समाजकार्य* विद्याशाखेतील *पदवी/ पदव्युत्तर* अभ्यासक्रम पूर्ण केलेल्या सर्वशाखीय सोनार समाज बांधव आणि भगिनी यांना समाविष्ट करण्यात येईल. तसेच
समिती क्र ७ मधील चौथ्या उपसमितीमध्ये *विधी विद्याशाखे* तील पदवी/ पदव्युत्तर अभ्यासक्रम पूर्ण केलेल्या तसेच *कौटुंबिक न्यायालया* त *विधी सल्लागार* म्हणून कार्यरत असलेल्या सर्वशाखीय सोनार समाज बांधव आणि भगिनी यांना समाविष्ट करण्यात येईल.
समिती क्र ८ म्हणजेच *शाखीय आणि सर्व शाखीय सोनार वधु वर मेळावा आयोजक संस्था, सोनार समाजाशी निगडीत वधु वर सूचक मंडळे यांना समाविष्ट करण्यात येणार आहे.
समिती क्र ९ म्हणजेच *शाखीय आणि सर्व शाखीय सोनार सामुदायिक विवाह सोहळा आयोजन समिती* मध्ये सोनार समाजाशी निगडीत *शाखीय सामुदायिक विवाहसोहळा आयोजक संस्था* तसेच *सर्व शाखीय सोनार सामुदायिक विवाहसोहळा आयोजक संस्था* यांना समाविष्ट करण्यात येणार आहे.
हा कृतिआराखडा सोनार समाजासाठी महत्त्वपूर्ण असून, तो कार्यान्वित झाल्यास *सोनार समाजा* स *आदर्श समाज* म्हणून ओळखले जाईल, असा विश्वासदेखील *सकल भारतीय सोनार समाज संघटन* चे संस्थापक श्री मिलिंदकुमार सोनार यांनी व्यक्त केला आहे.
Tags
सामाजिक वार्ता